Er zijn heel wat problemen in de wereld, maar er zijn  een heleboel goede doelen die aan tal van oplossingen werken. Benieuwd hoe we er de meest effectieve goede doelen uithalen?

Op deze pagina geven we een antwoord op deze vragen:

1. Wat zijn de meest urgente wereldproblemen?
2. Wie doet onderzoek naar de effectiviteit van goede doelen?
3. Welke criteria gebruiken de onafhankelijke onderzoeksinstellingen?
4. Wat maakt de onderzoeksinstellingen onafhankelijk?

Wij kiezen voor het helpen oplossen van wereldproblemen. Dat zijn er veel. Daarom moeten we prioriteren en keuzes maken. De vraag is welke wereldproblemen het meeste baat hebben bij onze donaties. Dit zijn vaak problemen die Omvangrijk, Onderbelicht en Oplosbaar zijn. Dit zijn onze drie O's.

Omvangrijk

Een cruciale overweging is de omvang van een probleem en de mate waarin het een grote groep mensen raakt. Zo krijgt een ziekte die veel individuen treft de prioriteit boven een zeldzame aandoening met gelijkaardige symptomen. Hoewel het genezen van een milde ziekte, zoals een verkoudheid, zonder twijfel waardevol is, heeft het behandelen van een oogziekte die blindheid veroorzaakt of malaria, een grotere impact en verdient daarom de voorkeur.

Onderbelicht

Problemen die veel extra geld nodig hebben, kunnen goede kansen zijn om te steunen. We geven de voorkeur aan problemen of oplossingen die weinig aandacht of middelen krijgen. Met de fiets naar het werk gaan is een manier om minder CO2 uit te stoten, net zoals lekken in methaanleidingen dichten. Die eerste manier kent iedereen en er bestaan uitgebreide gidsen voor overheden om een betere infrastructuur te bouwen, naast talloze lobbygroepen en financiële voordelen voor fietspendelaars. Maar over lekken in methaanpijpleidingen heeft nog bijna niemand gehoord. Net daarom kan jouw euro hier meer bijdragen.

Oplosbaarheid

Ten slotte is het effectiever om problemen aan te pakken waarvoor haalbare oplossingen bestaan. Daarom werken we liever aan een probleem met enkele mogelijke oplossingen of verbeteringen die op z'n minst al vooruitgang boeken. Zo zou je bijvoorbeeld kunnen voorstellen om slachthuizen te verbieden om dierenleed tegen te gaan. Dit voorstel zou echter heel wat tegenkanting krijgen van de vleesindustrie en zou heel wat andere problemen veroorzaken, moest het goedgekeurd raken. De kans dat dit gebeurt, is dan ook nihil, want dit voorstel geeft geen duidelijke, concrete oplossing. Nieuwe wetten rond betere leefomstandigheden voor dieren op boerderijen krijgen vaak wel de steun van de brede bevolking en bedrijven. De veranderingen zijn immers duidelijk en hebben een concrete en directe invloed op het leven van de dieren.

De drie domeinen

Deze wereldproblemen hebben volgens de bovenstaande criteria het meeste potentieel

• Armoede & gezondheid: extreme armoede
  ‍De internationale armoedegrens ligt vandaag op ongeveer €2 per dag of €60 per maand. Mensen met een lager inkomen leven in extreme armoede. Volgens de meest recente cijfers leven zijn dit nog steeds meer dan 700 miljoen mensen, waarvan het grootste deel leeft in Sub-Sahara Afrika. Extreme armoede heeft een grote invloed op het fysiek en mentaal welzijn van mensen.
• Klimaat: innovatie & beleid
  Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de natuur, al het leven op aarde en de infrastructuur.
• Dierenwelzijn en voedseltransitie: beleid en alternatieve eiwitten
  80% van de landbouwgrond wordt gebruikt voor de productie van vlees, zuivel en andere dierlijke producten. e vleesindustrie is een belangrijke oorzaak van klimaatverandering en ontbossing en ze gaat gepaard met enorm veel dierenleed, vooral in de intensieve veeteelt. In België alleen al worden er 10 dieren per seconde geslacht.

Onderzoek naar de effectiviteit van goede doelen is complex. We werken hiervoor samen met onafhankelijke onderzoeksinstellingen waarbij tientallen mensen full-time werken aan het selecteren van de meest effectieve goede doelen uit de lijst van tienduizenden organisaties wereldwijd.

GiveWell is zo een onderzoeksinstelling die zich specifiek richt op goede doelen binnen het thema Armoede & gezondheid. Ze maken hierbij vooral gebruik van gerandomiseerde (willekeurig toegewezen) controleproeven (randomized control trials, RCT in het Engels), de methode die ook wordt gebruikt bij medische proeven. Deze aanpak won in 2019 de Nobelprijs voor de economie en wordt sindsdien vaak toegepast. Als er nog te weinig wetenschappelijk onderzoek is gedaan, werken ze samen met wetenschappers om extra onderzoek te doen.

Voor Klimaat en Dierenwelzijn zijn Founders Pledge en Animal Charity Evaluators twee onafhankelijke beoordelende organisaties. De meest kosteneffectieve goede doelen in deze domeinen zetten voornamelijk in op beleidsbeïnvloeding en technologische veranderingen. Omdat we op voorhand niet weten welke wetten goedgekeurd worden of welke technologieën succesvol ontwikkeld worden en verspreid raken, wordt er ook nooit op één wet of één technologie ingezet. Een breed gamma aan oplossingen wordt geprobeerd, waarvan er normaal gezien altijd wel één of enkele succesvol zijn. Een belegger op de beurs die zijn risico wilt spreiden, hanteert dezelfde strategie. Hoewel dit inefficiënt lijkt, is dit toch de meest effectieve aanpak. Gerichte veranderingen in wetten of technologieën kunnen immers een enorme invloed hebben, en dit tegen een lage kost.

De onafhankelijke onderzoeksinstellingen beoordelen goede doelen en selecteren de meest effectieve. Maar wat maakt een goed doel nu effectief? Beoordelende organisaties als GiveWell, Animal Charity Evaluators en Founders Pledge hanteren daarvoor vier criteria:

1. Bewezen effectiviteit
   De goede doelen gebruiken methoden waarvan is aangetoond dat ze werken door kwaliteitsvol en herhaaldelijk wetenschappelijk onderzoek. De meeste mensen denken dat alle goede doelen wel ongeveer even effectief zijn. Het omgekeerde is waar: sommige goede doelen kunnen tot wel honderd keer meer effect hebben dan andere.
2. Kosteneffectiviteit
   Hier worden alle bewezen oplossingen naast elkaar gelegd en wordt er gekeken welke actie het meeste impact kan maken per euro.
3. Toekomstgericht
   Een goed doel moet duidelijk kunnen aantonen dat ze een plan hebben om nieuwe donaties effectief in te zetten.
4. Transparantie
   De organisatie is transparant in haar aanpak, haar impact en haar communicatie over de  in het verleden gemaakte fouten en de daaruit getrokken lessen.

De goede doelen die onderzocht worden, hebben zelf geen invloed op hun evaluatie. De onderzoeksinstellingen bepalen zelf welke goede doelen ze evalueren. Het gebeurt dat goede doelen een minder goede evaluatie krijgen, bijvoorbeeld omdat nieuw onderzoek aantoont dat de impact van het goede doel toch niet zo groot was als eerst gedacht. Het kan zijn dat de onderzoeksinstelling dat goede doel dan niet meer aanraadt, en dat is in het verleden ook al meermaals gebeurd.

Nog meer weten over de onafhankelijke onderzoeksinstellingen? Je vindt  al hun onderzoek op hun website:

• GiveWell Research
• Animal Charity Evaluators Research
• Founders Pledge Research on Climate Change